W końcu kwietnia 2022 przypadała 1901 rocznica urodzin Marka Aureliusza – rzymskiego filozofa i cesarza, autora jednego z najważniejszych tekstów kultury: „Rozmyślań”.
Refleksje mistrzowskie nawet po bez mała dwóch tysiącleciach nie tracą na znaczeniu i co więcej, wciąż są świeże, mocne, inspirujące. Warto nie tylko cytować, ale – popraktywać…
Warto wsłuchać się w Mistrzów.
Oto cztery fragmenty z „Rozmyślań” przed maturą, na maturę i na całe, dobre życie…
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
>>„I o tym pamiętaj, że każdy żyje tylko tą oto teraźniejszością, chwilką. Wszystko zaś inne alboś przeżył, albo niepewne.”
W samo sedno, prawda? Jeśli zbyt dużo rozmyśla się o tym, co dopiero ma się wydarzyć lub nadmiernie rozpamiętuje przeszłość, istnieje ryzyko, że straci się to, co dzieje się tu i teraz. Nawet, jeśli teraźniejszość bywa niekiedy źródłem mniej przyjemnych odczuć, czowiek ma teraźniejszość. I tylko w niej może podjąć takie działania, które okażą się pomocne także w dalszej perspektywie. Mamy wybór: „tryb uśpienia” i pogrążenie się w smętnawych rozważaniach albo zrobienie kroku do przodu, by dążyć i żyć zgodnie z wartościami. Widać, że horacjańskie, epikurejsko-stoickie „carpe diem” bliskie jest Markowi Aureliuszowi.
„Nie błąkaj się tu i tam, lecz przy każdym postanowieniu myśl o tym, co jest sprawiedliwe, a w każdym spostrzeżeniu zachowuj zdolność pojmowania.”
To ważne, szczególnie w wirze spraw i obowiązków. Poczucie przytłoczenia wielością czegoś do zrobienia potrafi dezorientować, wybijać z równowagi. Nie dajmy się – o czym warto pamiętać – zdominować ani temu poczuciu, ani natłokowi.
„Nie niepokój się o przyszłość. Staniesz bowiem tam, gdy będzie potrzeba, uzbrojony w ten sam rozum, którego pomocy zażywasz wobec wypadków bieżących.”
To terapetyczna, kojąca rada – przyszłość nie musi być źródłem niepokoju. Nic przecież o niej nie wiemy, a pewne jest jedynie to, co mamy tu i teraz, w tym właśnie momencie. Ważne, by jak najlepiej korzystać z teraźniejszości, skupiając się na tym, co jest od człowieka zależne i akceptować, co nie jest zależne. To życiowe i praktyczne, prawda? Usuwa przede wszystkim gryzące myśli typu: zrobię coś dopiero, jeśli… – bo takie warunki niepotrzebnie hamują człowieka, kiedy snuje rozmaite wizje przyszłości.
„A szczęśliwy – to ten, kto los szczęśliwy sam sobie przygotował. A szczęśliwy los – to dobre drgnienie duszy, dobre skłonności, dobre czyny.”
To silna motywacja – Marek Aureliusz zachęca wprost do tego, by wziąć los w swoje ręce. „Los”, czyli wszystko, co przychodzi z zewnątrz. To od człowieka zależy, co z tym zrobi, jak o tym pomyśli i jak z tego skorzysta. <<
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Ponieważ w maju WSZYSTKO kojarzy się z egzaminami, więc może, Drodzy Maturzyści, przy okazji zaczerpniecie pomysł na cytaty „ze stoicyzmu” i funkcjonalne konteksty filozoficzne do pracy maturalnej 🙂
POWODZENIA!
maj 2022
